Монгол улс маань хэзээ хөгжих бол, хүүхдээ хэрхэн сайхан амьдруулах вэ гэх мэт асуулт бидний дотор байнга явж байдаг биз. Үүний талаар өөрийн бодлоо бичиж үлдээхийг хүслээ.
Нүүдэлчдийн сүүлчийн шахуу төлөөлөл болох бидний монголчуудын сэтгэлгээнд нэг "муу" онцлог байдаг. Тэр нь бидэнд ирээдүйн талаар төсөөллийг эцэг эх маань суулгасангүй, суулгаагүй нь тэдний буруу биш, нүүдэлчдийн ахуйн онцлог мэт.
Нүүдэлчдэд ирээдүйг харахдаа хамгийн алсдаа магадгүй 5 жилийн дараах тэнгэр хангайн өнгө төрхийг тайлдаг байсан биз. Мэдээж мэргэд, лам, бөө гээд эгэл ардаас өөр хүмүүс ирээдүйг урьдчилан хардаг байсан ч тэр нь олонхийн хүртээл болох нь орон зайнаас авахуулаад хүндрэлтэй байсан байх. Мал аж ахуйн онцлогоос шалтгаалж бидний ээж аав, эмээ өвөө маргаашийн тэнгэр хангай, ирэх улирлын цаг агаарыг уншиж сурсан, үр хүүхэд нь ч малчин болдог байсан тул хүүхдийн ирээдүйн талаар ч сонирхох шаардлагагүй нас тогтсон болов уу.
Мэдээж хүүхдээ бичиг эрдэм сургах, тодорхой гарын ур дүй, лам гэх мэт бусдаас онцгой нэгэн болгоход анхаарч байсан нь ч тэр нь хүрэлцээгүй байсан.
Социализмын үед бүгд бичиг үсэг сурч их дээд сургууль, гадаадад мэдлэг эзэмших боломж бий болохын хэрээр ээж аавууд хүүхдүүдээ илүү боловсролтой болгохыг хичээсэн нь тодорхой, гэвч сургах тоо хязгаарлагдмал, мэргэжил ч хязгаарлагдмал тоотой байжээ. Энэ хүртэл бүх зүйл танд энгийн илэрхий санагдаж байгаа байх. Гэхдээ та одоо өөрийгөө бодоод үз, эцэг эх тань танд ирээдүйн талаар тодорхой чиг хандлага өгсөн үү (магадгүй сургуулиа заавал төгсөөрэй, дээд сургуульд ороорой, ажлаа сайн хийгээрэй гэх төдийд л хэлсэн болов уу), тэгвэл яг одоо та хүүхэддээ ирээдүйн талаар төсөөлж ямар нэг зүйлийг зааж сургадаг уу? Мөн ч хэцүү асуулт даа, та яг бүрэн дүүрэн итгэлтэй хариулж чадахгүй л болов уу! Та хичээлээ сайн хий, хэл сур гээд дээр нь фэйсбүкээс элдвийг олж хүүхэддээ зааж байгаа даа.
Монгол улс хөгжихгүй байгаа шалтгаан ч бараг үүнтэй холбоотой. Хэн ч монголын ирээдүйг төсөөлөөгүй, төсөөлж чадахгүй байгаа. Мэдээж дээр байгаа их хурлын гишүүд өөрийн хүүхдийн ирээдүйг төсөөлж чадахгүй байж юун улсын ирээдүйг төсөөлөх вэ дээ. Та ч сонгох үедээ тэднээс хүүхдийнх нь ирээдүйн талаар асууж байгаагүй байх.
Мэдээж ирээдүйг хэн ч бүрэн төсөөлж чадахгүй гэвч таны хүүхэд
- аливааг олон өнцгөөс хардаг (бүх зүйл хамгийн багадаа 2 талтай),
- сайн сайхны төлөө (ирээдүйд эх дэлхийн төлөө зүйлс нь сайнд орох биз),
- ажил мэргэжлийн ялгааг ойлгодог (инженер мэт мэргэжил асуудал бүрт шийдэл гаргадаг -системтэй бодуулдаг болгодог мэргэжил, багш мэт мэргэжил асуудлыг шийдэж биш, цуваанд ухаан нэмэрлэдэг мэргэжил - урсгалын мэргэжил, зарим инженер ч урсгалынх болчихсон явж байдаг, зарим багш ч системтэй болчихсон явж байдаг),
- хэрхэн хурдан цэгцтэй суралцах аргыг эзэмшсэн
- Хамгийн багадаа Буддын сургаалийг уншаад үнэн, зөвийн талаар төсөөлөлтэй болчихсон байхад болно.
Одоо цагт хүмүүс төлөвлөгөөтэй сайхан амьдар гэж ярьдаг юм гэвч төлөвлөгөө төсөөллөөс үүдэлтэй шүү. Төсөөлөл хүслээс үүдэлтэй. Иймд хүүхдийнхээ хүслийг хааж биш, хүслийг нь жигүүр болгож зөв чиглүүлээрэй.
Friday, June 23, 2017
Friday, September 30, 2016
Амьдрал бол ойлголцол буюу ойлголцох юм.
Амьдралын зорилго юу вэ, дэлхий дээр хүн яах гэж ирсэн бэ гэж асуух нь хүн бүрийн байнгын асуулт гэлтэй. Бүр амьдралын утга учир юу вэ гээд л энэ асуулт үргэлжилнэ.
Олон жил бодож, жаал уншсаны дүнд, монголоор "Амьдрал, амьдралын зорилго бол ойлголцол буюу ойлголцох юм" юм гэсэн дүгнэлтэд (философийн гэчихвэл жинхэнэ философичид буруутгах л байх) хүрэв.
Ойлголцол гэж юу вэ? Би яагаад ойлголцохыг зорилгоо гэж үзэх гээд байна вэ?
Ойлголцох гэдгийг өөрийнхөөрөө тайлбарлавал амьд ч бай, амьгүй бай, биет ч бай биегүй ч бай аливаа зүйлийг харилцан мэдэрч, төсөөлж, түүнийг хариу ойлгож, түүнтэй харилцах юм.
Дээрхийг тайлбарлахын тулд эхлээд амьдралын эцсийн мөчөө төсөөлөөд үзье. Хүнд сайхан амьдарсан эсэхээ дүгнэх сүүлчийн хоромыг өгвөл харамсах зүйлгүй, сайхан амьдарлаа гэдгээ хэрхэн дүгнэх вэ? Үүнд хүн бүр өөр өөрийн хэмжээнд буюу амьдралыг ойлгосон, амьдралтай ойлголцсон хязгаартаа би сайхан амьдарсан, ойлголцоогүй хүн, юмсын талаар ингэж л чадсангүй гэхдээ би ингэж сайхан амьдарсан гэж өөртөө шивнэх биз.
Дахин нэг энгийн жишээ авах гээд үзье, автомашин бариад гудамжаар явж байхдаа жолооч нь зам, замын хажуу, тухайн орчин, цаг агаар, хөдөлгөөнд оролцогчид гэх мэт бүхий л зүйлийг зөвхөн өөрийн сууж байгаа байрлалаас биш эдгээр бусад оролцогч биетийн өмнөөс төсөөлж тэдэнтэй ойлголцсоны эцэст сайн жолооч болж чадахаас зөвхөн хуулийн хүрээнд замын тэмдэглэл, тэмдэг дохиогоор явбал ногоон гэрэл ямагт гэрэлт ирээдүй байдаггүйг санах биз.
Дээрхи энгийн 2 зүйлээс ургуулан бодвоос хүн бүр өөрийн хэмжээнд амьдралтай, амьдралд таарч буй биет зүйлс, амьд биестэй ойлголцдог. Хэдий их тухайн зүйлтэй сайн ойлголцоно, түүндээ шунан дурлана (яг л хүнд, ажил мэргэжилдээ хайртай болдог шиг), хэдий их нийгмийн амьдралыг ойлгож, хариу үйлдэл үзүүлнэ төдий тэр амьдрал дотор сайхан амьдарна (өнөөгийн амьдралыг муухай байна л гэдэг ч түүнийг муухай бишээр бодитоор нь харж ойлгосон хүмүүс ойлгосон хэрээрээ өөртөө сайхан л амьдарч байгаа), хэдий хүний мөн чанарыг ойлгож ойлголцож чадна төдий өөрийн амьдралаа бахдан шүтэж дуусна (ядуу амьдарсан ч амьдралдаа хангалуун жаргалтай хүмүүс олон байдгийг сана), хэдий амьдралын мөн чанарыг ойлгож ойлголцож чадна төдий гэгээрч бусдыг гэгээрүүлж чадна (бурханлаг амьдралыг дотооддоо бий болгож гаднаа тархааж чадвал ингэх биз).
Эндээс тунгаавал өөрийн хамгийн сайн ойлголцож чадаж байгаа зүйлээ л зорилгоо болговол амьдралын зорилго тодорхой болох мэт. Эсвэл эсрэгээр нь буюу зорилгоо эхлэж тодорхойлоод түүнийгээ сайн ойлгож ойлголцох гээд зүтгэхэд л амьдрал сайхан жаргах биш үү.
Жар хүрч ухаан сууж жаран нэг хүрч үхдэг гэх мэтээр бид амьдралыг дүгнэдэг. Үнэндээ багаасаа ойлголцоод сурчихвал заавал ухаан суух гэж жар хүрэхээ хүлээх хэрэггүй мэт.
Эцэст нь хэрвээ хүн "ойлголцох" гэж ирээгүй юм бол "Амьдралын зорилго юу вэ, дэлхий дээр хүн яах гэж ирсэн бэ" гэж асуух ямар хэрэг билээ. Энэ талаар бодохгүй байж байгаад л амьдралаа дуусгачихъя л даа, кк
Ойлголцол - > Ухаарал -> Мэдлэг -> Боловсрол -> Аз жаргалаа мэдрэх эсвэл
Орчноо мэдрэх - > Овсгоо -> Арга хэрэгсэл -> Үр ашгаа хүртэх -> Хангалуун амьдрал
Олон жил бодож, жаал уншсаны дүнд, монголоор "Амьдрал, амьдралын зорилго бол ойлголцол буюу ойлголцох юм" юм гэсэн дүгнэлтэд (философийн гэчихвэл жинхэнэ философичид буруутгах л байх) хүрэв.
Ойлголцол гэж юу вэ? Би яагаад ойлголцохыг зорилгоо гэж үзэх гээд байна вэ?
Ойлголцох гэдгийг өөрийнхөөрөө тайлбарлавал амьд ч бай, амьгүй бай, биет ч бай биегүй ч бай аливаа зүйлийг харилцан мэдэрч, төсөөлж, түүнийг хариу ойлгож, түүнтэй харилцах юм.
Дээрхийг тайлбарлахын тулд эхлээд амьдралын эцсийн мөчөө төсөөлөөд үзье. Хүнд сайхан амьдарсан эсэхээ дүгнэх сүүлчийн хоромыг өгвөл харамсах зүйлгүй, сайхан амьдарлаа гэдгээ хэрхэн дүгнэх вэ? Үүнд хүн бүр өөр өөрийн хэмжээнд буюу амьдралыг ойлгосон, амьдралтай ойлголцсон хязгаартаа би сайхан амьдарсан, ойлголцоогүй хүн, юмсын талаар ингэж л чадсангүй гэхдээ би ингэж сайхан амьдарсан гэж өөртөө шивнэх биз.
Дахин нэг энгийн жишээ авах гээд үзье, автомашин бариад гудамжаар явж байхдаа жолооч нь зам, замын хажуу, тухайн орчин, цаг агаар, хөдөлгөөнд оролцогчид гэх мэт бүхий л зүйлийг зөвхөн өөрийн сууж байгаа байрлалаас биш эдгээр бусад оролцогч биетийн өмнөөс төсөөлж тэдэнтэй ойлголцсоны эцэст сайн жолооч болж чадахаас зөвхөн хуулийн хүрээнд замын тэмдэглэл, тэмдэг дохиогоор явбал ногоон гэрэл ямагт гэрэлт ирээдүй байдаггүйг санах биз.
Дээрхи энгийн 2 зүйлээс ургуулан бодвоос хүн бүр өөрийн хэмжээнд амьдралтай, амьдралд таарч буй биет зүйлс, амьд биестэй ойлголцдог. Хэдий их тухайн зүйлтэй сайн ойлголцоно, түүндээ шунан дурлана (яг л хүнд, ажил мэргэжилдээ хайртай болдог шиг), хэдий их нийгмийн амьдралыг ойлгож, хариу үйлдэл үзүүлнэ төдий тэр амьдрал дотор сайхан амьдарна (өнөөгийн амьдралыг муухай байна л гэдэг ч түүнийг муухай бишээр бодитоор нь харж ойлгосон хүмүүс ойлгосон хэрээрээ өөртөө сайхан л амьдарч байгаа), хэдий хүний мөн чанарыг ойлгож ойлголцож чадна төдий өөрийн амьдралаа бахдан шүтэж дуусна (ядуу амьдарсан ч амьдралдаа хангалуун жаргалтай хүмүүс олон байдгийг сана), хэдий амьдралын мөн чанарыг ойлгож ойлголцож чадна төдий гэгээрч бусдыг гэгээрүүлж чадна (бурханлаг амьдралыг дотооддоо бий болгож гаднаа тархааж чадвал ингэх биз).
Эндээс тунгаавал өөрийн хамгийн сайн ойлголцож чадаж байгаа зүйлээ л зорилгоо болговол амьдралын зорилго тодорхой болох мэт. Эсвэл эсрэгээр нь буюу зорилгоо эхлэж тодорхойлоод түүнийгээ сайн ойлгож ойлголцох гээд зүтгэхэд л амьдрал сайхан жаргах биш үү.
Жар хүрч ухаан сууж жаран нэг хүрч үхдэг гэх мэтээр бид амьдралыг дүгнэдэг. Үнэндээ багаасаа ойлголцоод сурчихвал заавал ухаан суух гэж жар хүрэхээ хүлээх хэрэггүй мэт.
Эцэст нь хэрвээ хүн "ойлголцох" гэж ирээгүй юм бол "Амьдралын зорилго юу вэ, дэлхий дээр хүн яах гэж ирсэн бэ" гэж асуух ямар хэрэг билээ. Энэ талаар бодохгүй байж байгаад л амьдралаа дуусгачихъя л даа, кк
Ойлголцол - > Ухаарал -> Мэдлэг -> Боловсрол -> Аз жаргалаа мэдрэх эсвэл
Орчноо мэдрэх - > Овсгоо -> Арга хэрэгсэл -> Үр ашгаа хүртэх -> Хангалуун амьдрал
Friday, June 10, 2005
Amidraliig uzeh uzel mini
Amidraliin tuhai yarihad hemjeesgui yum. Neg uhaantan hun yoroosoo uuriiguu l tanin medehiin tuld shinjleh uhaaniig uusgesen gej helsen gedeg. Hun uuruu ch amidral bas uuriiguu tanih geseer nasaar bardag bilee.
Oyun uhaan ni amidraliig uzeh hunii uzliig ih uurchilsun. Sain tal ni setgel sanaanii medremj gedeg zuiliig humuus huleej avdag bolson. Muu tal ni medeej uursdiinh zohioson zuils, tuunees garah ur dagavar: mungu, alban tushaal, huuli, gemt hereg.
Minii bodloor 25 gedeg too mongolchuudiin yag amidraliig uzej oilgoj eheldeg nas. Bid 25 hurtlee hunii ugiig tun dajgui sonsdog, huleej avdag, hunees ug duulj, surgaaliig ni sonsohiig huleej husch bdag. Harin tuunees hoish uur uuriin amidraliig uzeh uzliig togtdog.
Hun amidralaa ehlehee yug chuhalchlahaa bodoh heregtei yum. Amidraliig dotor ni hed hed huvaaj bolno. Uund :
1. Mungunii tuluu amidral
2. Ger buliin amidral
3. Alban tushaal - ajil hergiin sonirholiin tuluu amidral
4. Medleg, bolovsroliin amidral
Deerhi 4 zuil ni hoorondoo nyagt holbootoi hedii ch yag haanaas ni ehlen hugjuulbel saihan amidrah ve gedegt hariult uguh ni hun hunii amidraliig herhen uzehees hamaarah yum.
Mungugui amidraliig husdeg hun bhgui. Mungu amidraliin neg salshgui. Hurdan mungu oloh arga zam:
a. Sugalaa buyu loto togloj hojih.(end casino, aziin automat togloomd togloj hojih oilgolt orohgui) Sugalaa buyu loto toglohod hovor bolovch, hangalttai mungu hojih bolomjtoi. Hedii mungu oloh bolovch mungu olohoos hadgalah urjuuleh gedeg urlagiig ezemshihguigeer mungu gedeg zuil salhind hiiseh met alga boldog bilee. Sugalaa, loto-d hojson humuusiin 75 orchim huvi ni 5-10 jiliin daraa sugalaand hojson munguu bugdiig ursen gesen bdag.
b. Uv zalgamjlah. Ene oilgolt bidnii huvid hovor yum daa.
c. Oyunii umch. Shineer patent, bodlogo bolovsruulah arga uhaan oloh. Oyunii umch bol hyazgaargui ih bolomjtoi hedii ch baga nasnaasaa todorhoi chigleleer uuriiguu daichlah heregtei yum. Mongolchuudiin gants aldaa ni buh chigleleer l surdag. Neg zuileer tuguldurjih ni hamgiin ashigtai yum. Tuhailbal Marketing-iin tom tuluulugch Philip Kotler neg ulsad urigdaj ochij lects unshihadaa 500.000$ aar unshdag bh yum. Zuvhun urilganiii ahnii une. Mun www.forrester.com bolon busad site-aas hunii oyunii umch boloh sudalgaanii buteeluud her unetei bolohiig harj bolno.
2. Ger buliin amidral. Ene amidraliin hamgiin jargaltai heseg yum. Medeej tsuun hun uur zuilee amidraliin zorilgoo gej uzej bolno.
Oyun uhaan ni amidraliig uzeh hunii uzliig ih uurchilsun. Sain tal ni setgel sanaanii medremj gedeg zuiliig humuus huleej avdag bolson. Muu tal ni medeej uursdiinh zohioson zuils, tuunees garah ur dagavar: mungu, alban tushaal, huuli, gemt hereg.
Minii bodloor 25 gedeg too mongolchuudiin yag amidraliig uzej oilgoj eheldeg nas. Bid 25 hurtlee hunii ugiig tun dajgui sonsdog, huleej avdag, hunees ug duulj, surgaaliig ni sonsohiig huleej husch bdag. Harin tuunees hoish uur uuriin amidraliig uzeh uzliig togtdog.
Hun amidralaa ehlehee yug chuhalchlahaa bodoh heregtei yum. Amidraliig dotor ni hed hed huvaaj bolno. Uund :
1. Mungunii tuluu amidral
2. Ger buliin amidral
3. Alban tushaal - ajil hergiin sonirholiin tuluu amidral
4. Medleg, bolovsroliin amidral
Deerhi 4 zuil ni hoorondoo nyagt holbootoi hedii ch yag haanaas ni ehlen hugjuulbel saihan amidrah ve gedegt hariult uguh ni hun hunii amidraliig herhen uzehees hamaarah yum.
Mungugui amidraliig husdeg hun bhgui. Mungu amidraliin neg salshgui. Hurdan mungu oloh arga zam:
a. Sugalaa buyu loto togloj hojih.(end casino, aziin automat togloomd togloj hojih oilgolt orohgui) Sugalaa buyu loto toglohod hovor bolovch, hangalttai mungu hojih bolomjtoi. Hedii mungu oloh bolovch mungu olohoos hadgalah urjuuleh gedeg urlagiig ezemshihguigeer mungu gedeg zuil salhind hiiseh met alga boldog bilee. Sugalaa, loto-d hojson humuusiin 75 orchim huvi ni 5-10 jiliin daraa sugalaand hojson munguu bugdiig ursen gesen bdag.
b. Uv zalgamjlah. Ene oilgolt bidnii huvid hovor yum daa.
c. Oyunii umch. Shineer patent, bodlogo bolovsruulah arga uhaan oloh. Oyunii umch bol hyazgaargui ih bolomjtoi hedii ch baga nasnaasaa todorhoi chigleleer uuriiguu daichlah heregtei yum. Mongolchuudiin gants aldaa ni buh chigleleer l surdag. Neg zuileer tuguldurjih ni hamgiin ashigtai yum. Tuhailbal Marketing-iin tom tuluulugch Philip Kotler neg ulsad urigdaj ochij lects unshihadaa 500.000$ aar unshdag bh yum. Zuvhun urilganiii ahnii une. Mun www.forrester.com bolon busad site-aas hunii oyunii umch boloh sudalgaanii buteeluud her unetei bolohiig harj bolno.
2. Ger buliin amidral. Ene amidraliin hamgiin jargaltai heseg yum. Medeej tsuun hun uur zuilee amidraliin zorilgoo gej uzej bolno.
Subscribe to:
Posts (Atom)